De laatste jaren (1918 - 1928)

Dikke verflagen en een obsessie voor het licht

Jakob Smits had na de oorlog zijn richting gevonden. Zijn doeken kregen de zware verfopleg en de korrelige structuur waarmee hij zo vaak vereenzelvigd wordt. Zijn obsessie voor het licht blijft een constante. Heldere kleuren, krachtige lijnen, … Het leek allemaal ‘als vanzelf’ te gaan. Smits neigt in deze periode naar het expressionisme.

Zijn onderwerpen waren heel divers. Hij schilderde taferelen uit zijn directe omgeving: het veranderende Kempisch landschap, boereninterieurs, kromgewerkte mensen, … Ook religieuze onderwerpen verdwenen niet. Smits bleef bovendien portretten schilderen.

Jakob Smits, De Vlakte, ca. 1925


Jakob wordt 70

In 1925 werd er in het Malvinahof een groot feest georganiseerd voor Jakob zijn zeventigste verjaardag. Er waren tal van prominenten aanwezig, waaronder minister Camille Huysmans, oud-minister Louis Franck en burgemeester Jozef Smolderen.

Er werd voor deze gelegenheid een portretbuste gemaakt van Jakob Smits. Beeldhouwer Lucien Hoffman bracht voor deze opdracht heel wat tijd door in het Malvinahof. Naar verluidt ging Jakob ’s nachts zelf aanpassingen doen aan het beeld.

Lucien Hoffman, Buste Jakob Smits, 1925


Gezondheidsproblemen

Jakob Smits bleef niet gespaard van fysiek ongemak. Hij kreeg hartproblemen en kanker in het kaaksbeen. Het was het begin van een verschrikkelijke lijdensweg.

Jakob deed een beroep op zijn vele invloedrijke vrienden om hem aan een goede behandeling te helpen. Tot op het einde maakte hij een wanhopige tocht langs dokterskabinetten en ziekenhuizen. Op de meeste foto’s uit die tijd is hij te zien met een verband rond het hoofd.

Op 15 februari 1928 overlijdt Jakob Smits aan een hartaanval in het Malvinahof. Alle Belgische en Nederlandse kranten besteedden ruim aandacht aan zijn overlijden. Zijn kist werd gedragen door vier boeren uit Mol-Achterbos. Een eenvoudig volksmeisje las een ontroerende afscheidsbrief voor. De stille Kempen hadden nog nooit zoveel hoge dames en heren verenigd gezien als op de dag van zijn begrafenis.

Jakob Smits op zijn ziekenbed