Dirk Baksteen - Stilist van de stilte

Van zaterdag 18 september tot zondag 14 november 2021

In het najaar van 2021 zetten we Dirk Baksteen in de bloemetjes. Zijn overlijdensjaar lag toen een halve eeuw achter ons. Hij was een van Smits’ belangrijkste leerlingen en ook een tijd lang zijn assistent. Baksteen kwam naar onze gemeente in 1912 en bleef er tot 1944. Zijn liaison met de regio en de mensen was even intens als die van zijn meester. Dirk Baksteen werd dé iconograaf van de oude Kempen. Baksteen celebreert de stilte, de eenzaamheid, de openheid van het landschap. Zijn werk, en met name zijn groot technisch vermogen als etser, is ook vandaag zeker de moeite waard.

Dirk Baksteen werd in 1886 geboren in Rotterdam en ontwikkelde zich, zoals zijn broer Gerard, tot kunstenaar. In 1912 zochten de broers hun voormalige ‘stadsgenoot’ Jakob Smits, op in Achterbos. Dirk bleef er, gebiologeerd als hij was door de artistieke persoonlijkheid van Smits. Hij werd Jakobs leerling en assistent, maar evolueerde geleidelijk naar een zelfstandig kunstenaarschap. In 1917 huwde hij en in 1921 vestigde het gezin Baksteen zich in de Mariahoeve, op een boogscheut van het Malvinahof. In 1922 had hij zijn eerste tentoonstelling (in Oostende) en verscheen zijn eerste etsenbundel, ‘De Heilige Kempen’.

Dirk Baksteen zou vooral als etser bijzondere hoogten bereiken. Hij maakte 160 etsen, naast talloze schilderijen en tekeningen. Tot 1944 woonde het gezin Baksteen in Achterbos. Omwille van zijn sympathie voor de bezetter werd Dirk na de oorlog tot een gevangenisstraf veroordeeld. In 1949 nam hij de draad als etser weer op. Hoewel hij in Antwerpen ging wonen liet hij zijn Kempense thema’s nooit los. Met zijn uitgepuurde stijl heroverde hij zijn plaats als een van de vooraanstaande grafici van het land. Dirk Baksteen overleed in 1971.