Brood op de plank
De dood van Malvina was verwoestend voor Jakob Smits. Hij verloor zijn grote liefde, zijn steun en toeverlaat. Hij bleef achter met 3 kleine kinderen en had amper geld om zijn gezin te onderhouden. Er moest dringend brood op de plank komen. Jakob maakte zijn eerste etsen, maar het zou nog jaren duren voor zijn grafische carrière op gang kwam.
Een derde huwelijk
In 1900 ontmoette Jakob Smits in Antwerpen de veel jongere Josine Van Cauteren. Hij vroeg haar al snel ten huwelijk. Ze stemde toe, ondanks de bezwaren van haar familie. Trouwen met een arme artiest van 45, die 3 kleine kinderen had en in een godvergeten Kempisch gat woonde, het was niet vanzelfsprekend voor een energieke Antwerpse vrouw van 24.
Josine zorgde voor de kroost van Jakob en ze behartigde zijn zakelijke belangen. Ze kregen het in deze periode financieel beter.
Jakob Smits, Het bruidje Josine, 1902Diefstal
In 1903 sloeg het noodlot een zoveelste keer toe. Zijn ouders waren door diefstal geruïneerd. Hij nam ze in huis. Moeder Smits was geestesziek. Ze zou niet lang meer leven. Zijn vader, die drie jaar later door een beroerte half verlamd zou geraken, woonde nog 17 jaar in het Malvinahof. Op dat moment moest Jakob tien mensen onderhouden met zijn schilderkunst. Geen wonder dat hij vaak zat te piekeren over geld.
Jakob Smits, Portret van vader Smits, 1901Artistieke erkenning
In 1901 kreeg Jakob Smits zijn eerste individuele expo in Antwerpen. Hij oogstte er veel lof van critici en collega’s, maar verkocht nauwelijks iets. Later dat jaar kocht het museum van Brussel De vader van de veroordeelde voor maar liefst 6000 frank. De daaropvolgende jaren nam Jakob deel aan diverse tentoonstellingen in binnen- en buitenland.
In 1905 werd Jakob lid van Kunst van Heden, een vereniging die eigentijdse Belgische kunst moest promoten in Antwerpen via lezingen, publicaties, tentoonstellingen en schenkingen aan musea. Hij stelde er tentoon met onder meer Rik Wouters en (postuum) Vincent Van Gogh.
Zijn verbeterde financiële situatie liet hem toe eindelijk werk te maken van een degelijk atelier. Naast de oude schuur waar hij jarenlang in primitieve toestanden had gewerkt, liet hij in 1907 een nieuw gebouw zetten met grote vensters en dakramen. Het werd een lichtlabo waar hij zijn studie van het licht verder kon uitdiepen.
Jakob Smits maakte in deze periode ook meer etsen. In 1910 verscheen er een luxueuze etsbundel met 25 etsen van zijn hand. Hij droeg deze etsbundel op aan koningin Elizabeth, die een uitgesproken belangstelling had voor kunst en cultuur.
Jakob Smits, De vader van de veroordeelde, 1901Internationale kunsttentoonstelling in Mol
In 1907 organiseerde Smits op vraag van het gemeentebestuur van Mol een internationale kunsttentoonstelling. Er werden werken getoond van 68 kunstenaars die in de omgeving van Mol gewerkt hadden.
Uit het buitenland waren er, naast een groep Nederlandse schilders, Duitse, Engelse en Amerikaanse kunstenaars aanwezig. Ze hadden in openlucht of interieurs geschilderd in Mol en omgeving.
De tentoonstelling had een grootse uitstraling. Er passeerden duizenden bezoekers.
Willem Bataille, Affiche Kunsttentoonstelling Moll, 1907